Döviz neden yükselir ?

Döviz kurlarının oldukça hareketli olduğu şu günlerde insanların en çok merak ettiği şeylerden biri döviz fiyatlarının neye göre artıp yükseldiği. Bu değişimin sebebini detaylı bir şekilde açıklamaya çalıştık.

Para piyasalarındaki kurların değişimi, piyasadaki reel kişilerin taleplerine göre şekillenir. Yani, hangi birimine talep daha çoksa kur, bu talep doğrultusunda şekillenir. Talepler doğrultusunda piyasalardaki paritenin değişmesi ile bir para birimi değer kazanırken diğer para birimi değerini kaybeder.

Hangi para birimi için talep yüksekse o para biriminin değeri artar. Bir ülkenin iç piyasasında yeteri kadar döviz yoksa, dövizin fiyatı artar. Çünkü az miktardaki dövize talep çoktur. Yani, iç piyasadaki döviz ihtiyacı karşılanamıyorsa bu noktada döviz değer kazanmaya başlar. Dövizin ülkeye girişi üretim, ticaret ve turizmle olur.

Siyasetin de etkisi var

Döviz kurlarındaki değişimin tek sebebi az önce bahsettiğimiz talep dengesi değil tabii ki, işin bir de siyasi boyutu var. Ülkedeki siyasi gerilimler ülkenin para piyasalarını da yakından ilgilendiriyor. Ülkede yaşanan siyasi gerilimlerin borsayı olumsuz etkilemesi bir sonraki adımda döviz fiyatlarını etkiler. Eksi değerlerde işlem gören borsa, döviz fiyatlarının artmasına neden olur.

Döviz kurlarındaki değişimi bir örnek ile detaylandıralım. X, Y ve Z kişilerinin olduğu üç kişilik bir piyasa düşünelim ve bu piyasada 1 Dolar’ın 3 TL olduğunu varsayalım. 500 Dolar’ı olan X, bununla Türk Lirası almak istiyor. Buna göre X elindeki parayla 1500 TL alabilir. Y ve Z kişileri ise ellerindeki 1500’er Türk Lirası ile Dolar almak istiyor. 1500 TL, 500 Dolar’a denk geliyor. Şu an bu piyasaya baktığımızda TL’ye çevrilmek istenen 500 Dolar ve Dolar’a çevrilmek istenen 3000 TL var. Yani piyasadaki toplam para:

·         3000 TL

·         500 Dolar

Piyasadaki 500 Dolar 1500 TL’ye denk geliyor, yani hem Y’nin hem de Z’nin talebini karşılayacak Dolar miktarı piyasada mevcut değil. Bu nedenle Dolar’ın fiyatı artmaya başlıyor.